کنترل فاکتورهای تاثیرگذار در راندمان سیالات روانکننده درون سیستمهای هیدرولیک همانند توربین نیروگاهها، یکی از چالشهای این صنعت و تولید روانکارهای توربین قلمداد میشود که فرمولاسیون و مهندسی شرایط تولید و کارشناسی نگهداری با دقت بالایی را میطلبد.
روغن توربین از دو قسمت اصلی روغن پایه و مواد افزودنی تشکیل میشود که درصد روغن پایه بعضا تا 98 درصد هم میرسد، ولی نقش اساسی درصد پایین ادتیوها را نمیتوان نادیده گرفت و از جمله مهمترین آن، ضد کف و اکسیداسیون بودن میباشد که باعث بالارفتن عمر روانکار و سالمتر ماندن سیستم میشود.
آب یکی از بزرگترین عوامل تخریب کیفی و مولکولی در سیستمهای چرخشی هیدرولیک میباشد و به همین روی صنایع مادر نیروگاهی به شدت با این معظل دست به گریبان هستند.
قیمت بسیار بالای تجهیزات و توربینها و حساسیت بالاتر استراتژیک نیروگاهها، دلسوزی، تلاش و تخصص مهندسین ورزیده تامین و نگهداری را میطلبد.
رطوبت در روغن توربین، میتواند باعث خوردگی شیمیایی درون سیستمی گردد که با افزایش سرعت اکسیداسیون توام خواهد شد و عمر روانکار را به صورت قابل توجهی کاهش خواهد داد. بنابراین حذف این فاکتور مخرب، به محض شناسایی در سیستم، بسیار مفید و حائز اهمیت اقتصادی میباشد.
در این مقاله سعی دارم تا روش متداول در اغلب نیروگاههای بزرگ دنیا را که با دستگاه خشککن در خلا در حال انجام است، مطرح نمایم.
رطوبت در آب به اشکال مختلفی در محصولات روانکار دیده میشود که به سه دسته عمده آب آزاد، امولسیون و محلول قابل بررسی است.
دستگاه خشک کن در خلا
سیستمی ساده و بسیار کارامد که با حرارت دادن روغن توربین در حین چرخش در سیستم هیدرولیک، باعث تبخیر آب درون آن میگردد و این عمل در خلا میسر است.
وقتی مخلوط آب و روغن در محیط خلا قرار گیرد نقطه جوش آب کاهش مییابد و به همین روی با استفاده از گرمکن، تبدیل به بخار و خارج میگردد.
در زمانی که نقطه جوش آب کاهش مییابد، دمای کمتری جهت گرم کردن روغن مورد نیاز خواهد بود تا جداسازی آب از روغن انجام گیرد و این فاکتور علاوه بر کاهش مصرف انرژی، باعث جلوگیری از تسهیل تجزیه شیمیایی روغن و مواد ادتیو درون آن میگردد. همچنین خشککن در خلا، امکان آن را دارد تا اشکال دیگر آب مانند امولسیون و محلول را نیز تصفیه نماید. بدیهی است که این روند در روشهای فیزیکی مانند سانتریفیوژ کردن میسر نمیباشد.
به عنوان مثال پس از اخطار دستگاه نظارت بر درصد رطوبت سیستمی که معمولا بالاتر از 1250 ppm میباشد میتوان از یک خشککن پرتابل استفاده نمود و در جایگاه یک فیلتراسیون در مسیر روغنکاری سیستم جاگذاری نموده و پس از تقریبا 60 ساعت حجم 1500 لیتری را تصفیه و آلودگی آب را به 100 ppm رساند. روند کاهشی میزان رطوبت را میتوان با آزمون اکسیداسیون رصد نمود.
نقش بسیار حیاتی کاندیشن مانیتورینگ (CM) و همچنین احیای فاکتورهای در حال افول روانکار توربین، باعث افزایش طول عمر آن و متعاقبا صرفه اقتصادی بالایی در حفظ تجهیزات خواهد داشت.